Onderstaand volgt de brief zoals die is gestuurd naar het college.

Geacht college,

De gemeente Almelo kent een grote groep inwoners van Turkse komaf en een grote groep inwoners van Armeense komaf, beide enkele duizenden in aantal. Deze groepen denken verschillend over de deportaties en massamoorden op de Armeniërs die tijdens de eerste wereldoorlog plaatsvonden in het Ottomaanse rijk. De Armeniërs spreken van een genocide, hetgeen ook het standpunt van de Tweede Kamer is. De Turken hebben moeite met het woord genocide en relativeren de gebeurtenissen, tevens wijzend op het aantal Turkse slachtoffers tijdens de oorlog.

Op 24 april jl. heeft de Armeense gemeenschap een nieuw genocide monument onthuld op hun terrein bij de Armeens Apostolische Kerk aan de Vriezenveenseweg. Dit gebeurde tijdens een herdenking op eigen terrein waarbij ook Tweede Kamerleden spraken. Op de datum 24 april is er een jaarlijkse herdenking waarbij wordt gebeden voor de slachtoffers en hun nabestaanden. De fractie van het ChristenUnie was aanwezig bij de onthulling van het Armeense genocide monument. De sfeer was ingetogen en vriendelijk, vergelijkbaar met een 4 mei herdenking.

Op 1 juni jl. is door een aantal Turkse Koepelorganisaties geprotesteerd tegen dit monument. Dit gebeurde in de publieke ruimte. De sfeer tijdens de Turkse demonstratie tegen het Armeense monument was luidruchtig en dominant. Wij zijn er als fractie op geattendeerd dat tijdens het protest op 1 juni ook de tekst “Karabach wordt het graf van de Armeniër” is geroepen. Wij hebben de TV beelden hiervan ook gezien. Het gebeurde in het Turks, waarbij deze tekst meermaals door een spreker vanaf het podium is voorgezegd en door de menigte is terug gescandeerd. De menigte bestond uit circa 4.000 Turken, veelal afkomstig van buiten Almelo. Nagorno-Karabach is een regio in de Zuidelijke Kaukasus. Het gebied behoort formeel tot Azerbeidzjan. De-facto is het een onafhankelijke republiek. Het grootste deel van de bevolking bestaat uit etnische Armeniërs.

Door burgers vanuit de Armeense minderheid in Almelo is de gescandeerde tekst als (onnodig) kwetsend en bedreigend ervaren. Dit temeer daar zij zelf veelal vluchteling zijn voor de situatie of het geweld in hun geboorteland (bijvoorbeeld Irak en Syrië, maar ook Turkije). Mag een dergelijke tekst onweersproken blijven? Wij constateren in ieder geval dat de Gemeente Almelo zich publiekelijk hult in een stilzwijgen rond dit gebeurde. Tegelijkertijd zien wij wel dat een Almeloos gemeenteraadslid een prominente rol speelde bij het protest op 1 juni, en ook in zijn rol als gemeenteraadslid hierover heeft gesproken op de (Turkse) televisie. Wij constateren tevens dat de Almelose bevolking in de volle breedte zeer weinig af weet van deze kwestie en het gebeuren in 1915. We constateren ook de behoefte aan verzoening tussen bevolkingsgroepen in Almelo.

De fractie van de ChristenUnie heeft daarom de volgende  vragen:

1. Is bij het college bekend dat op 1 juni de tekst “Karabach wordt het graf van de Armeniër” is gescandeerd? Is het college met ons van mening dat deze tekst door de Armeense minderheid in Almelo als kwetsend en bedreigend kan worden ervaren? Zo ja, is het college bereid om (plaatsvervangend) verontschuldigingen aan te bieden richting de Armeense gemeenschap in Almelo over wat er is gescandeerd? Zo nee, waarom niet en/of wie zou dit dan volgens het college wel moeten doen?
2. Is het college met ons van mening dat met de gescandeerde tekst de grenzen van de vrijheid van meningsuiting zijn overschreden? Zo ja, wat gaat het college doen om herhaling te voorkomen? Zo nee, waarom niet?
3. Doet de gemeente Almelo actief aan voorlichting over de deportaties en massamoorden op de Armeniërs tijdens de eerste wereldoorlog in het Ottomaanse rijk?
   Zo nee is men bereid neutraal informatiemateriaal te ontwikkelen en/of (analoog en digitaal) beschikbaar te stellen?

We zien de beantwoording van de vragen graag tegemoet.

De antwoorden van het college zijn 1 juli verstuurd en luiden:

1. Net als u hebben wij uit de media vernomen dat tijdens de demonstratie de door u aangehaalde
   uitspraak is gedaan. Wij begrijpen dat deze tekst door Armeense plaatsgenoten en andere
   betrokkenen in Almelo als kwetsend en bedreigend kan worden ervaren. Het is echter niet aan
   ons om hierover een uitspraak te doen, verontschuldigingen aan te bieden of anderen te
   verzoeken dat te doen.
2. De demonstranten hebben het recht op vrijheid van meningsuiting. Het is eventueel aan de
   rechter om te toetsen of een tekst binnen de reikwijdte van het recht op vrijheid van
   meningsuiting valt.
   Bij de melding van een demonstratie mag de gemeente, naast de volksgezondheid en
   milieubescherming, alleen toetsen of er risico is op het ontstaan van ernstige verstoringen van de
   openbare orde. Toetsing op de inhoudelijke aspecten van een demonstratie is niet mogelijk. Dit
   valt onder de vrijheid van meningsuiting.
3. Wij geven als gemeente geen voorlichting over gebeurtenissen tijdens de Eerste Wereldoorlog en
   zien het geven van geschiedenisvoorlichting ook niet als toekomstige taak.

Onze observatie is hiermee dat:
- Het college begrijpt dat Armeense plaatsgenoten het gebeurde als bedreigend ervaren. Dat is alvast winst.
- Het college wil zich verder op geen enkele wijze uitspreken en/of kleur bekennen. Dat is teleurstellend.
- Het college voelt zich niet geroepen de bevolking van kennis te voorzien. Dat zullen we dan als ChristenUnie oppakken.