Meerderheid versus minderheden
Raadsleden doen bij toerbeurt de raadsvergadering openen. Als opening van de raadsvergadering op 25 mei 2021 is over het thema meerderheden en minderheden het volgende gezegd door fractievoorzitter Wouter Teeuw:
[Open Doors]
Wereldwijd worden ruim 340 miljoen christenen vervolgd. Het gaat dan om het bewust vijandig behandelen van christenen in woord en daad vanwege hun geloofsovertuiging. Open Doors, de organisatie die opkomt voor vervolgde christenen, onderscheidt twee vormen van vervolging, verstikken en verbrijzelen. Bij verbrijzelen gaat het om geweldsincidenten tegen christenen. Denk aan Nigeria waar per dag gemiddeld meer dan 10 christenen worden vermoord omdat ze christen zijn. Bij verstikken gaat het om druk op christenen vanuit de overheid, familie of omgeving. Denk aan alle landen in het midden oosten, maar ook aan grote landen als India en China. [Hoewel ‘verstikken’ minder opvalt voor de buitenwereld, is deze vorm van vervolging voor christenen vaak veel indringender dan ‘verbrijzelen’.]
[Tirannie van de meerderheid]
Vaak is er in deze landen sprake van een zogenaamde Tirannie van de meerderheid: het opleggen van de wil van de meerderheid aan een minderheid. Dit begrip werd bekend door de Franse politiek filosoof Alexis de Tocqueville. Hij stelde dat net als een alleenheerser ook het volk de grenzen van recht en redelijkheid kan overschrijden en dat men daarom niet zonder vrees de meerderheid, die dat volk vertegenwoordigt, alle macht in handen kan geven. Het bestuur zou niet volledig in handen van de overheid moeten zijn, maar deels uitgevoerd moeten worden door tijdelijk verkozen bestuursambtenaren. Vereniging van burgers, persvrijheid en onafhankelijke rechtspraak zijn ook belangrijk om een al te grote staatsmacht te voorkomen. [Het begrip 'tirannie van de meerderheid' is overigens niet afkomstig van Tocqueville, maar al van veel eerder, van de Griekse filosofen Plato en Aristoteles.]
[André Rouvoet]
ChristenUnie voorman André Rouvoet verwoordde het als volgt bij zijn afscheid uit de politiek in 2011. De essentie van een democratie is niet dat de meerderheid beslist. Dat is 'slechts' een procedureel aspect, nodig om tot besluitvorming te komen. Het hart van de democratie klopt in het besef dat de meerderheid bij besluiten zoveel mogelijk ruimte laat aan minderheden en hun opvattingen en gedragingen. Het is hier dat grondrechten hun volle betekenis krijgen: een sfeer waarbinnen minderheden kunnen leven, geloven, spreken en zich gedragen naar eigen inzichten en overtuigingen, ook als de overgrote meerderheid van de bevolking die niet deelt of zelfs verwerpelijk of achterlijk vindt, en zonder bemoeienis van overheid en politiek. Deze principiële visie op grondrechten is aan erosie onderhevig, aldus Rouvoet.
[Europese hof rechten van de mens]
Als democratisch principe staat respect voor minderheden niet in de grondwet maar het is wel pakkend verwoord door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, zoals ook aangehaald in het boek De Grondwetwijzer dat ieder raadslid van de Griffie heeft ontvangen. Ik citeer. Democratie betekent niet simpelweg dat de ideeën van de meerderheid altijd moeten prevaleren: een evenwicht moet worden gevonden dat faire en behoorlijke behandeling van minderheden garandeert en elk mogelijk misbruik van machtsposities vermijdt. Einde citaat.
[Democratie]
Democratie is niet dus niet dat de helft plus één beslist. Dat de meerderheid zijn wil oplegt aan de minderheid is juist exact wat in een dictatuur gebeurt. Democratie bestaat bij drie voorwaarden: dat er rekening wordt gehouden met minderheden, dat daarom kan worden beslist bij meerderheid, maar ook dat de minderheid zich neerlegt bij deze beslissingen. Deze drie voorwaarden zijn elk even belangrijk.
[Schreeuwende minderheden]
Betekent dit dat dan elk minderheidsstandpunt de politiek kan gijzelen? Natuurlijk niet. Omgekeerd moeten we ook waken voor het doorschieten naar een dictatuur van schreeuwende minderheden, ten koste van de zwijgende meerderheid. Het gaat om respect voor, en rekening houden met elkaar.
[Raad van Almelo]
In de landelijke politiek is momenteel veel te doen over de bestuurscultuur. Het moet opener en transparanter. In Nederland of Almelo worden misschien geen inwoners verbrijzeld, maar de toeslagenaffaire heeft blootgelegd hoe ook in Nederland mensen worden verstikt, door formalisme, bureaucratie en een gebrek aan menselijke maat. Laten wij als Raad van Almelo ons hard maken en inzetten voor een open bestuurscultuur, die rekening houdt met minderheden en minderheidsstandpunten. Ik wens en bidt de raad van Almelo daarbij veel wijsheid en Gods onmisbare zegen toe.
Reacties op 'Meerderheid versus minderheden'
Geen berichten gevonden
Log in om te kunnen reageren op nieuwsberichten.